|
ajlepszym materiałem na narzędzie piśmiennicze były lotki gęsie lub łabędzie. Uważa się, że do przepisywania mikroskopijnych tekstów uniwersyteckich skrybowie używali również piór wrony lub kruka, chociaż biorąc pod uwagę małe rozmiary tych piór, raczej przycinano pióra gęsie w specjalny sposób, niż męczono się z utrzymaniem w dłoni tak małego pióra przy przepisywaniu tysiącstronicowej księgi. Dla pisarzy praworęcznych najlepsze były pióra z lewego skrzydła ptaka, posiadające naturalne zakrzywienie w prawą stronę. Po pierwsze, odcinano zbędne elementy pióra, jak chorągiewka i końcówka stosiny. świeże pióra są miękkie, więc wymagają utwardzenia - albo pozostawiano je do wyschnięcia na kilka miesięcy albo "hartowano" kilkakrotnie na przemian polewając pióro wodą i zanurzając w gorącym piasku. Otrzymywano w rezultacie sztywną półprzezroczystą tubkę. Następnie ścinano końcówkę dutki w ostro zakończony czubek, który nacinano wzdłuż na krótkim odcinku. Ostatnią czynnością było ścięcie czubka dla uzyskania kwadratowej końcówki. Czubek ten ścinano nawet kilka razy podczas przepisywania księgi, gdyż pióro tępiło się na skutek
|
|
zużycia lub niedbalstwa pisarza. John z Tilbury, jeden z uczonych XII wieku opisywał, że skryba musiał tak często przycinać pióra, że miał pod ręką od sześćdziesięciu do stu piór gotowych do przycinania.
Ciekawostką jest, w jaki sposób średniowieczni pisarze trzymali pióra. Sądząc z licznych rycin przedstawiających skrybów przy pracy widać, że trzymali oni swe pióra tak, aby układały się one pionowo do kartki (pióro znajdowało się w uścisku między kciukiem a palcami wskazującym i środkowym, palce serdeczny i mały były odchylone ku tyłowi). Ten sposób trzymania daje mniejszą kontrolę nad piórem, więc ruch narzędziem pochodzi z całej ręki, a nie tylko z palców. Jednak pióro było zdecydowanie lżejsze niż dzisiejsze długopisy i łatwiej ślizgało się po kartce.
Ryciny przedstawiające skrybów podczas kopiowania były bardzo częstym motywem zdobniczym. Mogą to być ilustracje pokazujące świętego Jeremiasza czy świętego Jana, ale również mnóstwo anonimowych pisarzy, oglądających swe pióra, ostrzących je, w trakcie pracy nad księgą, itp.
|
|