Ozdabianie_manuskryptu_c.d.1

pomyłka, np.: aby ilustrator, nie mając przed sobą egzemplarza oryginału, nie stworzył dekoracji bogatszych czy różniących się w szczegółach. Instrukcje pisane na marginesach księgi były poszechniejsze w utworach literackich czy historycznych, niż np.: w Biblii, gdzie konwencje zdobnicze były standardowe i oczywiste. Czasami znajdujemy w manuskryptach obok dużej ryciny malutki szkic, wykonany prawdopodobnie przez pisarza (jako instrukcja) lub samego iluminatora (jako wstępna przymiarka do całego rysunku). Takie wytyczne umieszczane na marginesach z założenia miały być czyszczone przed oprawieniem księgi, lecz czasami pozostawały przez przeoczenie.
        Techniki iluminacji manuskryptu były często opisywane w podręcznikach dla średniowiecznych artystów, ale z pewnością sztuki tej głównie uczono się w praktyce od starszych i bardziej doświadczonych mistrzów. Prześledźmy proces powstawania iluminacji.
        Zakładając, że kopiarz i iluminator były to dwie osoby, egzemplarz manuskryptu trafiał do artysty po przejściu długiej drogi przez wiele rąk. Prawdopodobnie powierzchnia pergaminu znów wymagała przetarcia pumeksem lub sproszkowanym szkłem zmieszanym z chlebem oraz odtłuszczenia przy pomocy kredy. Następnie rysowano bardzo pobieżny szkic tego, co ilustrator miał umieścić na stronie, i można było jeszcze poprawić jego wygląd lub kompozycję elementów. Jeśli w projekcie pojawiał się motyw koła, możemy znaleźć

dziurkę od szpikulca cyrkla. Do wykonania szkicu używano ostro zakończonego kawałka metalu, który pozostawiał wgłębienia, wypełniane następnie bardzo delikatnie atramentem. Powstałe linie polerowano zębem, aby można je było pokryć kolejną wartwą farby. Sam wzór iluminacji kopiowano z innych dzieł już istniejących a atrakcyjna rycina była powtarzana w wielu manuskryptach, niekoniecznie o tej samej tematyce. Ale nie tylko. Istnieje cała gama średniowiecznych podręczników zawierających wzory do kopiowania. Najbardziej popularne były motywy zwierzęce. Około połowy XV wieku zaczęły się masowo pojawiać ryciny w postaci drzeworytów, co spopularyzowało pewne motywy zdobnicze w całej Europie. Niektóre warsztaty miały własne kolekcje z wzorami ilustracji a pewne kompozycje stały się charakterystyczne dla poszczególnych twórców.
        Sposoby, w jakie artysta kopiował dany motyw, są różne. Możliwe, że patrząc na oryginał rysował go na swoim egzemplarzu księgi. Istnieją również dowody, że używano przezroczystego papieru zwanego carta lustra lub carta lucida. Wreszcie stosowano metodę podziurkowania wzoru wzdłuż najważniejszych linii a potem nakładano taki szablon na kartkę i używano tamponu z cienkiej tkaniny wypełnionej węglem drzewnym, aby przetrzeć szablon wzdłuż perforacji. Po usunięciu szablonu na kartce pozostaje szkic wzoru, który wypełniano atramentem.

Spis treści
Co nowego?
Księstwo Draconii
Kroniki
Prawa
Życie codzienne
Polecamy