|
ergamin jest bardzo starym materiałem piśmienniczym. Datowany jest na 1500 lat p.n.e., chociaż popularny stał się dopiero około roku 200 p.n.e. Termin 'pergamin' (łac. pergamenum) był używany na zmianę z 'vellum' (łac.). Nazwa ta wzięła się od starożytnego miasta Pergamum w Azji Mniejszej.
Pergamin był produkowany ze skóry zwierzęcej. Używano skór z krów, owiec, kóz, również z jeleni i świń, czasami wykorzystywano skóry zajęcze i wiewiórcze. Pergaminu używano aż po epokę Renesansu a zapotrzebowanie na niego było ogromne, np.: na wykonanie jednego egzemplarza Biblii Guttenberga potrzeba było skór z trzystu owiec. Wyrobem pergaminu zajmował się zwany z łaciny percamenarius (ang. parchmenter), a w okresie średniowiecza zawód ten był bardzo ceniony.
Pierwszym etapem produkcji pergaminu było dokładne zmoczenie skóry; albo krótkotrwałe płukanie, albo, według innego przepisu, namaczanie przez całą dobę. Kiedy mokra skóra zaczynała gnić, włosy wypadały. Czasami pomagano temu procesowi poprzez namaczanie skóry w drewnianych lub kamiennych kadziach w wodzie z dodatkiem wapna, przez 3 do 10 dni. Następnie skórę
|
|
rozkładano w pionie na drewnianej desce i zeskrobywano włosy długim zakrzywionym nożem. Po usunięciu włosów skórę ponownie zanurzano na krótko w kadziach. Potem płukano skórę w czystej wodzie przez 2 dni aby usunąć resztki wapna. Tak kończył się pierwszy etap produkcji pergaminu.
Teraz miękką i mokrą skórkę rozciągano na ramie drewnianej. Ponieważ skóra w trakcie wysychania kurczyła się, nie wolno było przybijać jej do ramy, ale stosowano system sznurków przymocowanych do krańców skóry i do ruchomych kołków w ramie (podobnie do zamocowania strun w gitarze). Ponadto rama była używana wielokrotnie a dziurawiona gwoździami szybko by się rozpadła. Rzemieślnik polewał skórę gorącą wodą i skrobał ją nożem w kształcie półksiężyca z centralnie umieszczoną rączką, zwanym lunellum (łac.). Potem wystawiał ją na słońce (jeśli pogoda na to pozwoliła) do wyschnięcia. Sucha skóra była teraz gładka i sztywna. Znowu zaczynało się skrobanie i trwało tak długo, aż rzemieślnik uznał, że skóra jest już odpowiednio cienka i delikatna.
Można było teraz zdjąć pergamin z ramy, zrolować i sprzedawać. średniowieczni księgarze i pisarze kupowali pergamin w tym stadium produkcji. Czynności takie jak
|
|